Zasady umowy przewozu towarów pomiędzy krajami jasno określają, na jakich warunkach dana firma może funkcjonować na zagranicznym rynku. Przepisy te definiują sytuacje, w których można uzyskać zezwolenie na przewóz kabotażowy. W poniższym artykule opiszemy, czym jest kabotaż, jakie są jego zasady, a także pokrótce omówimy ograniczenia kabotażu. Zapraszamy do lektury.
Co to jest kabotaż?
Przewozy kabotażowe to rodzaj zarobkowego transportu ładunku, w ramach którego pojazd zarejestrowany w jednym kraju świadczy usługi przewozowe na terenie innego kraju. Co ważne, przewozy kabotażowe nie ograniczają się wyłącznie do transportu drogowego, lecz obejmują również przewóz drogą morską i powietrzną.
Przykłady przewozu kabotażowego
Przykłady transportu kabotażowego w Unii Europejskiej i poza jej granicami można by mnożyć. Jedną z nich jest sytuacja, kiedy to firma transportowa z Polski realizuje pojazdem ciężarowym przewóz ładunku w innym państwie członkowskim (np. we Francji). Kabotaż może również mieć miejsce w sytuacji odwrotnej, to jest w sytuacji, gdy firmy zarejestrowane w innych krajach realizują przewóz ładunków w Polsce. Dzięki kabotażowi przedsiębiorcy mogą efektywniej wykorzystać możliwości swoich pojazdów eliminując tzw. puste przebiegi.
Kto może wykonywać przewóz kabotażowy?
Kabotaż w Unii Europejskiej może wykonywać wyłącznie przewoźnik, który:
- prowadzi działalność rejestrowaną na terenie państw członkowskich wchodzących w skład wspólnoty EU lub EFTA,
- posiada licencję transportową uprawniającą go do wykonywania transportu międzynarodowego.
Ważne jest, aby firma posiadająca pojazd ciężarowy szkoliła swoich pracowników pod kątem obowiązujących przepisów i ograniczeń związanych kabotażem. Dzięki temu kierowcy mogą uniknąć potencjalnych sankcji i problemów prawnych, a ich pracodawców – kar finansowych.
Jakie są zasady przewozów kabotażowych?
Przewozy kabotażowe podlegają określonym zasadom. Najważniejsze z nich, to:
- ograniczenia czasowe – firma przewozowa może zrealizować kabotaż tylko przez określony czas po zakończeniu usługi transportu międzynarodowego,
- limitowana liczba przewozów – zgodnie z aktualnymi przepisami firma może wykonać tylko określoną przez prawo liczbę przewozów kabotażowych,
- konieczność prowadzenia określonej dokumentacji przewozowej, a także posiadania niezbędnych pozwoleń.
Podstawowa zasada przewozu kabotażowego polega na tym, że firma z określonego kraju A (np. z Polski) może przewieźć ładunek kabotażem wewnątrz innego kraju B, jeśli uprzednio dostarczyła towar w ramach transportu międzynarodowego do kraju B. Ważne jest również, aby wszystkie te przewozy były realizowane przez ten sam pojazd i co najważniejsze – ostatnia dostawa kabotażowa może być zrealizowana max do 7 dni od zakończenia pierwszego rozładunku w kraju B.
Jakie są korzyści dla przewoźników?
Z perspektywy przewoźników przewozy kabotażowe niosą ze sobą szereg korzyści. Dzięki nim można lepiej wykorzystać potencjał logistyczny posiadanej floty pojazdów, ograniczyć koszty operacyjne, a także pomóc w generowaniu dodatkowego dochodu poprzez czasową realizację usług na terenie obcego państwa. Kabotaż pozwala też firmom transportowym skuteczniej odpowiedzieć na zmieniające się realia rynkowe. Dzięki niemu wzrasta konkurencyjność na lokalnych rynkach, które mogą być obsługiwane przez firmy zarejestrowane w innych krajach. Mówiąc wprost – regulacje dotyczące prawa kabotażowego pozwalają wspierać przedsiębiorstwa, które okresowo zmagają się z brakiem zleceń na transport międzynarodowy.
Jakie są niezbędne dokumenty w przewozie kabotażowym?
Firma chcąca świadczyć kabotaż w Unii Europejskiej powinna posiadać następujące dokumenty i zezwolenia:
- licencję wspólnotową, która uprawnia firmę do realizacji przewozów międzynarodowych,
- dokumenty przewozowe, w tym list przewozowy CMR, a także pozostała dokumentacja, która potwierdza zgodność realizowanego przewozu z obowiązującymi przepisami,
- dokumenty, które określają czas pracy kierowców – dotyczy to również urządzeń rejestrujących czas pracy.
Ograniczenia w przewozie kabotażowym – przepisy i regulacje
Przewozy kabotażowe to szansa dla przedsiębiorstw transportowych, ale trzeba pamiętać, że również i one mają swoje ograniczenia, które mogą negatywnie wpływać na działalność przewoźników. Największym z nich są oczywiście dość restrykcyjne przepisy, gdyż każdy kraj UE może wprowadzić własne ograniczenia kabotażu. Problemem są też kontrole i sankcje oraz… lokalna konkurencja w postaci rodzimych firm transportowych, które często lepiej znają rynek niż podmioty z innych krajów.
Złamanie prawa kabotażowego wiąże się z:
- odebraniem lub zawieszeniem świadectwa kierowcy,
- karą grzywny (mandat w wysokości nawet 1500 euro.
Krajowe regulacje dotyczące kabotażu
W Polsce zgodnie z przepisami UE (rozporządzenie 1072/2009) można wykonać maksymalnie 3 różne operacje transportowe w ramach kabotażu, przy czym obowiązuje tu reguła 7 dni od dostarczenia ładunku w ramach międzynarodowego przewozu do Polski.
Europejskie regulacje dotyczące kabotażu
We Francji zasady umowy przewozu kabotażowego są takie same jak w UE (3 operacje w 7 dni). Istnieje też wymóg przestrzegania lokalnych przepisów o płacy minimalnej dla kierowców — konieczność zgłoszenia delegowania przez portal SIPSI. Co ważne, przewoźnicy muszą mieć też przy sobie dokumentację potwierdzającą zgodność z przepisami, w tym umowę o pracę.
Z kolei w Niemczech (oprócz regulacji 3 operacji w 7 dni) obowiązuje też zasada płacy minimalnej, której wysokość jest rokrocznie aktualizowana. U naszych zachodnich sąsiadów konieczne jest też wcześniejsze zgłoszenie delegowania kierowców przez system Meldeportal-Mindestlohn.
Definicja kabotażu jest bardzo prosta. Niestety, regulacje dotyczące kabotażu są znacznie bardziej skomplikowane. Warto jednak pamiętać, że to właśnie kabotaż pozwala wyeliminować w transporcie tzw. puste przebiegi, które są dla firm transportowych bardzo poważnym kosztem. Warto więc dokładnie zapoznać się z obowiązującymi przepisami dotyczącymi kabotażu i szkolić pracowników w wypełnianiu takich dokumentów jak np. Międzynarodowy List Przewozowy CMR.
