Transport towarów to zjawisko, które należy rozpatrywać całościowo. Gdyby nie transport drogowy, kolejowy, powietrzny lub morski nowoczesna logistyka nie istniałaby i nie byłby możliwy szybki i bezprecedensowy rozwój wielu przedsiębiorstw. W poniższym artykule nie tylko sprowadzimy transport do przewozu towarów, ale też opiszemy jego rodzaje i podamy konkretne przykłady wykorzystywane w każdej gałęzi transportu. Zapraszamy do lektury!
Co to jest właściwie transport?
Transport to usługa polegająca na przewozie towarów z punktu A do punktu B. Aby mogła ona zaistnieć, konieczne jest zapotrzebowanie, czyli popyt oraz dostęp do towaru, czyli jego podaż. Gdy już obydwa te czynniki zaistnieją, możemy przewieźć towar w wybrane miejsce, wykorzystując do tego celu:
- transport powietrzny,
- transport drogowy,
- transport wodny,
- transport kolejowy itd.
O ile idea transportu, jako narzędzia służącego zaspokajaniu potrzeb, jest dobrze wszystkim znana, o tyle nie wszyscy zdają sobie sprawę, jak bardzo rozbudowanym mechanizmem jest realizacja przewozu towarów na określoną odległość.
Transport drogowy
Transport drogowy jest jedną z najbardziej uniwersalnych, a zarazem elastycznych form przewozu ładunków. Wykorzystuje się do tego celu samochody ciężarowe, dostawcze, a także ciągniki siodłowe. Transport ten realizowany jest za pośrednictwem sieci drogowej. W ten sposób można przewozić różne rodzaje ładunków, począwszy od drobnicowych, aż po towary masowe.
Rodzaje transportu drogowego
- Transport krajowy – polega na przewozie ładunków na terenie rodzimego państwa (zwykle na krótkie oraz średnie dystanse). Zdecydowana większość ładunków przewożonych w ramach transportu krajowego dociera do odbiorcy dzięki pojazdom samochodowym.
- Transport międzynarodowy – ma miejsce wówczas, gdy towar przewożony jest pomiędzy określonymi krajami. Wymaga on specjalnych zezwoleń i uprawnień.
- Transport dalekobieżny – polega na przemieszczeniu ładunków pomiędzy miastami lub regionami, do czego wykorzystuje się głównie pojazdy ciężarowe.
- Transport lokalny – to transport drogowy towarów, który jest realizowany na niewielkie odległości, np. w obrębie miasta lub aglomeracji.
Przykłady typów ładunków w transporcie drogowym
W transporcie drogowym przewozu się najczęściej ładunki sypkie, maszyny przemysłowe, ładunki paletowe, towary niebezpieczne, a także paliwa i żywność. Sieć drogowa jest również wykorzystywana do przewozu drobnic, surowców, paliw kopalnych i wielu innych niezbędnych artykułów.
Transport kolejowy
Kolejowy transport towarów odbywa się za pośrednictwem sieci kolejowej, po której kursują pociągi osobowe różnych kategorii, a także składy towarowe. Przewóz kolejowy osób i towarów odbywa się z wykorzystaniem trakcji spalinowej oraz elektrycznej. Usługa ta realizowana jest z wykorzystaniem sieci stacji, bocznic, posterunków odgałęźnych i mijanek.
Rodzaje transportu kolejowego
Transport kolejowy dzielimy na:
- transport osobowy w różnych kategoriach (np. pociągami lokalnymi lub dalekobieżnymi),
- transport towarowy, w ramach którego transportuje się konkretne surowce, a także kontenery.
Kolejowy transport lądowy można również dzielić pod względem pokonywanych odległości. Zgodnie z tym kryterium wyróżniamy:
- transport lokalny – w obrębie miasta, regionu lub województwa,
- transport dalekobieżny – w ramach połączeń międzymiastowych,
- transport międzynarodowy.
Przykłady typów ładunków w transporcie kolejowym
Pociągi towarowe przewożą materiały sypkie, surowce kopalne (np. węgiel, miał), kontenery (transport intermodalny), pojazdy i części samochodowe, a także ładunki drobnicowe i wiele innych rodzajów towarów. Kolejowy transport konwencjonalny sprawdza się zwłaszcza wtedy, gdy zachodzi potrzeba przewozu dużej ilości ładunku (pojedynczy skład to nawet 2 – 3 tysiące ton towaru) na średnie i duże odległości.
Transport morski
Transport morski to rodzaju usługi, której celem jest przewiezienie określonego ładunku z wykorzystaniem różnych torów wodnych. W transporcie towarów drogą morską wykorzystuje się różnego rodzaju statki o określonej wyporności, których kształt, pojemność i infrastruktura są dostosowane do przewozu określonych artykułów i surowców.
Rodzaje transportu morskiego
Przewóz towarów drogą morską to forma transportu, którą możemy podzielić na:
- transport oceaniczny, który realizowany jest na najdłuższych dystansach, często pomiędzy portami znajdującymi się na różnych kontynentach,
- transport morski, który odbywa się na krótszych dystansach, jak sama nazwa wskazuje w obrębie mórz,
- transport śródlądowy, który wykorzystuje do przewozu towarów infrastrukturę rzeczną.
Przykłady typów ładunków w transporcie i statków
Transport towarów drogą morską wykorzystuje różne rodzaje statków, w tym kontenerowce, masowce, gazowce i frachtowce. Służą one do przewozu towarów masowych, takich jak np. rud metali, paliw kopalnych, pojazdów itd. Drogą morską można również przewieźć kontenery, ładunki drobnicowe i… praktycznie wszystko. Transport morski należy do najtańszych środków transportowych, dlatego jest uniwersalny i wykorzystywany w wielu różnych branżach.
Transport lotniczy
Transport powietrzny dzielimy na przewozy osobowe i towarowe. Samoloty zapewniają wysokie bezpieczeństwo transportu ładunków i co najważniejsze – pozwalają na realizację usług transportowych od lotniska do lotniska, bez konieczności korzystania z transportu kombinowanego.
Transport lotniczy sprawdza się zwłaszcza wtedy, gdy:
- koszty transportu są kwestią drugorzędną,
- ryzyko i bezpieczeństwo ładunku to priorytet,
- klient oczekuje szybkiej dostawy nawet wówczas, gdy dystans i trasa do pokonania liczone są w tysiącach kilometrów.
Do zalet transportu lotniczego należy również zaliczyć to, że przewożone towary nie wymagają długotrwałego przechowywania w magazynie. Jest to dużym atutem, zwłaszcza jeśli istnieje potrzeba przewiezienia ładunku który łatwo się psuje.
Przykłady typów ładunków w transporcie lotniczym
Transport powietrzny może być wykorzystany do przewozu wielu różnych towarów. Najczęściej drogą tą transportuje się leki i żywność, ale często też różne pojazdy i ciężką machinerię i inne ładunki, które muszą być przewiezione szybko i bezpiecznie na dystansach w skali globalnej.
Pozostałe rodzaje transportu towarów – transport multimodalny i intermodalny
Transport multimodalny
Transport multimodalny polega na integracji różnych rodzajów transportu, dzięki czemu łatwiej zwiększyć efektywność i elastyczność dostaw. Istotą transportu multimodalnego jest to, że towar przemieszcza się w jednym lub w większej liczbie jednolitych opakowań od punktu dostarczenia do punktu odbioru. Transport multimodalny przekłada się na niskie koszty transportu, efektywny łańcuch dostaw i jest polecany również w przypadku tych ładunków, w których szczególną rolę odgrywa priorytet czasowy.
Transport intermodalny
Transport intermodalny, zwany też kombinowanym, jest rozwiązaniem logistycznym, w którym ładunek jest przewożony za pomocą minimum dwóch różnych rodzajów transportu. Chcąc przewieźć np. kontener, w którym znajdują się produkty rolnicze, można wykorzystać do tego celu transport drogowy (z punktu nadania do portu), transport morski (drogą przez morze lub ocean), a następnie transport drogowy – aż do punktu odbioru. Koncepcja łańcucha dostaw, w którym wykorzystuje się transport intermodalny, pozwala uprościć regulacje i procedury podczas przeładunku towarów.
Wybór środka transportu
Jak widać, poszczególne rodzaje środków transportu mają swoje mocne oraz słabsze strony. Łączy je jedno – możliwość wplecenia ich w jeden proces przewozowy w ramach transportu multimodalnego lub intermodalnego (kombinowanego)
