Łańcuch dostaw to pojęcie, które w ostatnich latach odmienia się przez wszystkie przypadki. Na czym ono dokładnie polega, jak wygląda optymalizacja procesów logistycznych w przykładowym łańcuchu, a także, dlaczego tak ważne jest sprawne zarządzanie dostawcami i zapasami? Na te pytania oraz na wiele innych, spróbujemy odpowiedzieć w niniejszym artykule.
Czym jest łańcuch dostaw? Na czym polega jego zrównoważony rozwój?
Uogólniając, łańcuch dostaw to zintegrowany system procesów logistycznych, które odpowiadają za sprawne i efektywne pozyskiwanie surowców, dóbr, produktów, a nawet w pewnym zakresie usług pomiędzy ich wytwórcą i odbiorcą. Celem tychże procesów jest zapewnienie efektywnego przepływu produktów, informacji i środków finansowych w sposób optymalizujący koszty i spełniający potrzeby klientów.
Dlaczego dobre praktyki w zarządzaniu logistyką oraz doskonalenie łańcucha dostaw są takie ważne?
Łańcuch dostaw, jak każdy inny proces, może podlegać pewnej optymalizacji i udoskonalaniu. Dzięki temu można eliminować zakłócenia w łańcuchu dostaw, a także reorganizować go w taki sposób, aby zwiększyć swoją przewagę na rynku i osiągnąć finalny sukces poprzez zrównoważony rozwój.
Jakie są rodzaje łańcuchów dostaw?
Omawiana przez nas optymalizacja zarządzania łańcuchem dostaw zależeć będzie przede wszystkim od jego rodzaju. W logistyce wyróżnia się:
- wewnętrzny łańcuch dostaw – obejmuje on wszystkie procesy, które zachodzą w przedsiębiorstwie i są niezbędne do realizacji zamówienia zleconego przez klienta,
- prosty łańcuch dostaw – to proces, który obejmuje przedsiębiorstwo, a także odbiorcę i dostawcę, którzy wraz z nim współtworzą pewne środowisko logistyczne,
- rozszerzony łańcuch dostaw – obejmuje nie tylko przedsiębiorstwo wraz z dostawcą i odbiorcą, ale też o kontrahentów kolejnych rzędów (np. odbiorców jego odbiorców),
- kompleksowy łańcuch dostaw – proces, którym jest łańcuch dostaw zintegrowany, łączy w sobie wymienione wyżej ogniwa, a także podmioty, które świadczą usługi poboczne, takie jak np. rozliczenia księgowe, dostawę rozwiązań teleinformatycznych itd.
Elementy zarządzania łańcuchem dostaw
Łańcuch dostaw, a w zasadzie zarządzanie nim, to proces, który składa się z wielu różnych, współistniejących ze sobą elementów. Oto najważniejsze z nich:
- Planowanie i prognozowanie – to czynność, która polega na ciągłym przewidywaniu popytu oraz stanu zasobów. Odpowiednie planowanie i prognozowanie przekłada się na optymalizację kosztów, gdyż pozwala ograniczyć wydatki związane z utrzymywaniem nadmiernych zapasów lub ich brakiem.
- Zarządzanie dostawcami to kolejny filar sprawnego i odpowiedzialnego kierowania łańcuchem dostaw. Podmiot zarządzający powinien wybierać ich z uwzględnieniem warunków umów, obowiązujących między nimi relacji, a także ich wydajności. Dzięki temu możemy łatwiej utrzymać ciągłość niezbędnych dostaw.
- Strategia zarządzania łańcuchem dostaw obejmuje również kwestie związane z produkcją, czyli przetwarzaniem surowców w produkty. Elastyczność w planowaniu uwzględnia nie tylko jej planowanie, ale też takie kwestie jak kontrola jakości, optymalizację towarzyszących jej procesów, a także zarządzanie zasobami ludzkimi.
- Kolejnym elementem zarządzania łańcuchem dostaw jest monitorowanie zapasów surowców, a także produktów (z uwzględnieniem półproduktów). Jest to bardzo ważna praktyka łańcucha dostaw, gdyż od niej zależy, czy dany podmiot będzie mógł efektywniej wykorzystywać swoje zapasy magazynowe.
- Ważnym elementem zarządzania łańcuchem dostaw jest logistyka, która uwzględnia m.in. zarządzanie dostępną flotą transportową, planowanie kanałów logistycznych, a także wybór optymalnych metod transportu, wraz z przejrzystą automatyzacją magazynów i zarządzanie centrami dystrybucji.
- Zarządzanie łańcuchem dostaw i optymalizacja logistyki nie mogą zachodzić bez realizacji zamówień, w tym również ich pakowania oraz wysyłki. Wszystkie procesy, które wchodzą w skład wysyłki, muszą być ze sobą odpowiednio zgrane, podobnie zresztą jak realizujące je zespoły pracowników.
- Współpraca z klientami i kontrahentami to kolejny czynnik, który jest niezbędny, aby zarządzanie zapasami było jeszcze efektywniejsze. Inteligentny łańcuch dostaw powinien uwzględniać również interakcję z innymi osobami, dzięki którym łatwiej zrozumieć ich potrzeby i oczekiwania, co może prowadzić do powtarzalności zakupów.
Skuteczne zarządzanie łańcuchem dostaw nie byłoby możliwe, gdyby nie wydajne narzędzia teleinformatyczne. To dzięki nim możliwa jest integracja danych, automatyzacja procesów, a także zarządzanie produkcją. Mamy tu na myśli przede wszystkim takie rozwiązania, jak np. programy ERP lub WMS, dzięki którym możliwa jest kompleksowa analiza łańcucha dostaw.
Zasady zarządzania łańcuchem dostaw a logistyka
Skuteczne zarządzanie łańcuchem dostaw zależy tak naprawdę od wielu różnych czynników, które razem mają wpływ na jego zachowanie i optymalizację, a co za tym idzie – na efektywne funkcjonowanie przedsiębiorstwa.
- Klient – logistyka łańcucha dostaw skupia się właśnie na nim, gdyż służy spełnieniu wszystkich jego potrzeb. Często zakłócenia w łańcuchu dostaw wynikają z niewłaściwego zrozumienia tego, jakie ma on oczekiwania względem dostawców, a także – w przypadku przedsiębiorstw – jakie są jego możliwości przerobowe.
- Efektywność kosztowa – to ona ma przede wszystkim wpływ na kształtowanie nowoczesnego łańcucha dostaw. Celem jest tutaj ograniczenie zbędnych wydatków ponoszonych w trakcie dostarczania konkretnych dóbr. Aspekt ten odnosi się zarówno do pozyskiwania surowców, jak i wytwarzania oraz dystrybucji towarów.
- Na efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw wpływ ma również wygoda, czyli łatwość pozyskiwania produktów lub surowców. Na komfort łańcucha wpływ ma szereg czynników, w tym tempo dostaw, dostępność wybranych produktów oraz prostotę pozyskiwania interesujących nas zasobów.
- Sprawna komunikacja to aspekt, dzięki któremu optymalizacja kosztów łańcucha dostaw i jego płynności nie byłaby możliwa. W zasadzie każda strategia zarządzania łańcuchem dostaw obejmuje porozumiewanie się pomiędzy partnerami logistycznymi w taki sposób, aby móc wypracowywać konkretne działania.
- Kolejny, kluczowy aspekt, od którego zależy ciągłość dostaw jest koordynacja działań podejmowanych przez firmę, ale też jej odbiorców, dostawców, klientów i kontrahentów. Chodzi tu przede wszystkim o synchronizację planowania produkcji, ale też o monitorowanie zapasów i zwiększenie płynności rotacji zasobów.
- Płynność łańcucha dostaw przedsiębiorstwa zależy również od wzorowej współpracy między wszystkimi jego uczestnikami. Najbardziej wydajne łańcuchy dostaw to te, w których dostawcy i odbiorcy umieją komunikować się ze sobą w taki sposób, aby skrócić czas dostawy, sprawnie zarządzać zasobami, a także zwiększyć sprzedaż.
- Ciągłość to kolejna zasada zarządzania łańcuchem dostaw. To od niej zależy, czy łańcuch dostaw pracuje (funkcjonuje) w nieprzerwany sposób i mimo potencjalnych zakłóceń. Kluczową kwestią w zarządzaniu procesem jest to, aby nawet w sytuacjach kryzysowych zapewniał on możliwość przywracania pełnej operacyjności.
Lista dobrych praktyk w optymalizacji łańcucha dostaw
Dobre praktyki łańcucha dostaw pozwalają zoptymalizować dostawy, obniżyć ich koszty, a także zwiększyć rentowność przedsiębiorstwa. Jeśli chcemy uzyskać naprawdę wydajne łańcuchy dostaw, pamiętajmy o tym, aby:
- kontrolować przepływy wewnątrz łańcucha – jest to kluczowy element łańcucha dostaw,
- pozyskać jak najwięcej informacji na temat tego, jak działa Twój logistyczny łańcuch dostaw,
- usprawnić transport i zapewnić skuteczne monitorowanie zapasów,
- wprowadzać nowatorskie rozwiązania (np. cyfrowy łańcuch dostaw),
- działać tak, aby zrównoważenie kosztów i efektywności było Twoim priorytetem,
- wdrażać rygorystyczną politykę zakupową (z zachowaniem zdrowego rozsądku),
- usprawnić zrównoważone zarządzanie łańcuchem poprzez użycie wskaźników wydajności,
- zapewnić przejrzystość łańcucha dostaw dla wszystkich jego uczestników.
Poprawna transformacja łańcucha dostaw zależy również od jego dywersyfikacji. Odgrywa ona istotną rolę niezależnie od tego, czy wykorzystujemy lokalny, czy też globalny łańcuch dostaw.
Narzędzia przydatne w zarządzaniu łańcuchem dostaw – nowoczesne systemy informatyczne
Efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw nie byłoby możliwe, gdyby nie narzędzia informatyczne wykorzystywane w logistyce. Należą do nich m.in. takie rozwiązania, jak:
- systemy ERP, których zadaniem jest integracja różnych funkcji, w tym sprzedaży, zasobów ludzkich, a także logistyki,
- systemy WMS, które służą do zarządzania zapasami magazynowymi uwzględniając przyjęcie do magazynu, składowanie, kompletację, pakowanie oraz wysyłkę,
- systemy TMS (Transport Management System), dzięki którym możliwe jest efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw w ramach transportu poprzez planowanie i realizację usług przewozowych
- systemy CRM, które służą do obsługi relacji z klientami, a także wykorzystywane są w kontekście działań sprzedażowych i marketingowych,
- systemy SRM, dzięki którym można łatwiej zarządzać relacjami z dostawcami, dzięki czemu zyskuje nie tylko firma, ale też partnerzy łańcucha dostaw,
- systemy APS, dzięki którym można planować harmonogram produkcji.
Dzięki powyższym rozwiązaniom zarządzanie relacjami z klientami i dostawcami jest znacznie łatwiejsze. Skuteczność tychże narzędzi wynika również z tego, że dotyczą one różnych aspektów łańcucha dostaw. W praktyce oznacza to, że można je zaimplementować niezależnie od formy łańcucha dostaw (np. łańcuch dostaw żywności, transport chłodniczy lub współpraca z hurtowniami farmaceutycznymi). Nie można również zapominać, że programy też oferują również określone zasady kontroli dostępu, a także korzystają z rozwiązań IoT (Internet od Things) i Big Data
Dobrze zorganizowany łańcuch dostaw to dla Ciebie priorytet? Z ASL optymalizacja procesów będzie jeszcze łatwiejsza
Jeśli Twoja analiza łańcucha dostaw nie przyniosła pożądanych rezultatów, a logistyka wymaga dopracowania, to koniecznie skontaktuj się z ASL. Zapewnimy Ci bezpieczeństwo, ułatwimy zarządzanie łańcuchem, a także pomożmy Ci znaleźć kluczowy element, który ma dla Twojej firmy najważniejsze znaczenie. W naszej pracy wykorzystujemy kompleksową analizę danych oraz wieloletnie doświadczenie, dzięki którym dopasowanie łańcucha dostaw do Twoich potrzeb będzie optymalne.
Postaw na zrównoważony rozwój i współpracę z najlepszymi oraz miej pełną kontrolę nad łańcuchem dostaw w Twojej firmie.
