Kontakt Formularz kontaktowy
Logistyka

Firmy transportowe – przewodnik po usługach, kosztach i wyborze partnera logistycznego

Firmy transportowe w gospodarce 2025 r.

Od lat 90. popyt na profesjonalne firmy transportowe rósł równolegle z globalizacją produkcji i handlu. Obecnie, przy rekordowej popularności e-commerce, skracaniu łańcuchów dostaw (near- i friend-shoring) oraz coraz ostrzejszych regulacjach środowiskowych, rola przewoźników zmieniła się diametralnie. Dawniej liczył się głównie tonaż floty. Dziś kluczowe są: kompetencje celne, cyfrowe narzędzia do monitorowania przesyłek, zdolność raportowania emisji CO₂ i elastyczność w zarządzaniu ryzykiem.

Najprościej mówiąc, firma transportowa to przedsiębiorstwo, które organizuje oraz realizuje przewozy krajowe i/lub międzynarodowe. W praktyce zakres działań sięga znacznie dalej – obejmuje planowanie trasy w systemie TMS, przygotowanie dokumentów handlowych i celnych, magazynowanie, ubezpieczenie ładunku, obsługę last-mile i pełne raporty KPI.

Zakres usług, którymi wyróżniają się nowoczesne firmy transportowe

Transport drogowy

Krótkie i średnie dystanse w Europie nadal najlepiej obsługuje samochód ciężarowy. Firmy dysponują flotą plandek, chłodni, izoterm i zestawów mega 100 m³. Oferują przewozy pełnopojazdowe FTL, drobnicowe LTL, a także ekspresowe busy 3,5 t do dostaw „same-day” lub „next-day”.

Transport morski

Konteneryzacja zrewolucjonizowała handel międzykontynentalny. Firmy transportowe z dostępem do stałych kontraktów armatorskich zapewniają miejsca na statkach nawet w szczycie sezonu. Organizują fracht FCL (pełny kontener) lub LCL (konsolidacja kilku nadawców) oraz całą „otoczkę” portową: obsługę dokumentów (Bill of Lading), odprawę celną, fumigację, VGM i dystrybucję inland.

Transport lotniczy

Najdroższy, ale najszybszy sposób dostawy. Firmy transportowe współpracujące z liniami lotniczymi umożliwiają wybór serwisu EXPRESS (lot pierwszym możliwym samolotem), STANDARD (załadunek w ciągu 24 h) lub ECONOMY (konsolidacje tygodniowe). Klienci z branży hi-tech i pharma doceniają monitoring temperatury w czasie rzeczywistym oraz możliwość odprawy „pre-lodgement” w systemie ICS2.

Transport kolejowy i intermodalny

Rośnie znaczenie Nowego Jedwabnego Szlaku. Firmy transportowe coraz częściej łączą morze, kolej i drogę w jednej trasie. Dzięki temu przesyłka z Chin dociera do polskiego magazynu w 20–25 dni przy koszcie o połowę niższym niż lotniczy i emisji CO₂ niższej o nawet 30 % względem czystego FTL.

Magazynowanie i usługi VAS

Dobrze wyposażona firma transportowa dysponuje magazynami wysokiego składowania, strefami cross-dock oraz dodatkowymi usługami VAS (Value Added Services): przepakowanie, etykietowanie, konfiguracja kittingu czy delayed differentiation dla e-commerce. Pozwala to skrócić łańcuch dostaw i przyspieszyć wysyłki do klienta końcowego.

Obsługa celna, ubezpieczenia

Operatorzy z certyfikatem AEO przeprowadzają odprawy uproszczone, procedury 42 (VAT 0 %) oraz reprezentują klienta przed Krajową Administracją Skarbową. Oferują polisy Cargo All Risk.

Typologia firm transportowych – z kim warto współpracować?

  • Przewoźnik flotowy – właściciel ciężarówek. Sprawdzi się przy regularnych, dużych wolumenach FTL.
  • Spedytor międzynarodowy – pośrednik koordynujący różne gałęzie transportu i podwykonawców. Dobry przy zmiennych wolumenach oraz when-spot combos, morskich i lotniczych bookingach.
  • Operator 3PL – integruje transport, magazyn, fulfilment, zwroty. Polecany sklepom online i producentom, którzy chcą outsourcować całą logistykę.
  • Specjalista niszowy – chłodnie GDP, przewozy ADR, HDS, ponadgabaryty. Niezastąpiony w branżach, gdzie liczą się szczególne certyfikaty i sprzęt.
  • Integrator intermodalny – łączy własne terminale kolej-drogowy. Warto, gdy główną motywacją jest redukcja kosztu i emisji przy przewozach masowych.

Koszty usług – dlaczego stawki różnią się tak bardzo?

Cena za kilometr lub kilogram zawiera nie tylko sam fracht. Dochodzą opłaty paliwowe (BAF, LSS), koszty terminalowe, cło, podatki oraz marża operatora. Dla importera istotne są również wahania kursów walut i „ukryty” koszt kapitału (time on water). Transparentna firma transportowa rozdziela ofertę na komponenty – dzięki temu łatwiej porównać kilku przewoźników.

Przykład: kontener 40′HC z Shenzhen do Gdańska może kosztować 2 000 USD w sezonie niskim, a 6 000 USD w peak season. Jeśli w tym samym czasie stawka lotnicza spadnie (nadpodaż ładowności), czasem bardziej opłaca się podzielić wrażliwy wolumen na część lotniczą i część morską niż czekać na długi fracht.

Dokumenty transportowe – fundament legalnego przewozu

  • CMR / e-CMR – drogowy list przewozowy, definiuje odpowiedzialność.
  • Bill of Lading – morski dokument tytułu, niezbędny do zwolnienia kontenera.
  • Air Waybill – lotniczy manifest, oparty o IATA DGR w razie towarów niebezpiecznych.
  • SMGS – list kolejowy przy przewozach w krajach WNP i Chin.
  • SAD – zgłoszenie celne; przy procedurze 42 00 VAT wynosi 0 %.

Brak któregokolwiek z nich oznacza opóźnienia, a w skrajnym wypadku konfiskatę ładunku przez służby celne.

Jak wybrać firmę transportową? Sześć kroków

  1. Zdefiniuj potrzeby – rodzaj towaru, częstotliwość, kierunki, KPI.
  2. Poproś o szczegółowe RFQ – lane’y, waga, incoterms, wymagania temperatury.
  3. Zweryfikuj certyfikaty i polisy – ISO 9001/14001, AEO, OCP ≥ 300 000 €.
  4. Sprawdź technologię – portal track&trace, API, e-CMR, raporty CO₂.
  5. Przeanalizuj KPI – OTIF, ETA accuracy, damage ratio w ostatnich 12 miesiącach.
  6. Przetestuj w pilocie – zacznij od jednego kierunku, oceniaj wyniki miesiąc do miesiąca.

Najważniejsze KPI, które powinieneś monitorować

  • OTIF – dostawa na czas i w komplecie.
  • ETA accuracy – różnica między zapowiedzianym a rzeczywistym przyjazdem.
  • Damage ratio – odsetek uszkodzonych przesyłek.
  • CO₂/tonokm – emisyjność trasy, kluczowa przy raportach ESG.

Regularne raporty (np. w Power BI) dają pełną przejrzystość i umożliwiają szybką reakcję na odchylenia.

Trendy 2025–2028, które wpłyną na wszystkie firmy transportowe

  • Sztuczna inteligencja w planowaniu tras ograniczy puste przebiegi nawet o 15 %.
  • e-CMR obejmie całą UE, eliminując papier i przyspieszając obieg dokumentów.
  • Autonomiczne ciężarówki poziomu L4 wejdą w fazę komercyjnych korytarzy testowych.
  • Blockchainowe dokumenty morskie skrócą czas odpraw o kilkadziesiąt godzin.
  • Zielone korytarze TEN-T wymuszą raportowanie i redukcję emisji CO₂.

FAQ – pytania, które słyszymy najczęściej

Czy każda firma transportowa ma obowiązek polisy OCP?
Tak, ale suma ubezpieczenia bywa różna; przy ładunkach high-value warto wymagać min. 300 000 €.

Czym różni się firma transportowa od spedytorskiej?
Przewoźnik wykonuje przewóz własnymi środkami, spedytor organizuje przewozy cudzą flotą. W praktyce jeden podmiot może pełnić obie funkcje.

Czy e-CMR jest już w pełni legalny?
Tak; siedemnaście państw UE stosuje go rutynowo, kolejne są w pilotażu. W 2026 r. ma być standardem we wszystkich krajach członkowskich.

Podsumowanie

Dzisiejsze firmy transportowe daleko wykraczają poza usługę „ciężarówka + kierowca”. Łączą flotę, magazyn, technologię IT, know-how celne i raporty ESG. Wybierając partnera, zwróć uwagę nie tylko na cenę kilometra, ale na doświadczenie branżowe, certyfikaty, transparentne KPI i zdolność redukcji śladu węglowego. Dzięki temu logistyka przestaje być stałym ryzykiem, a staje się stabilnym filarem przewagi konkurencyjnej Twojej firmy.

Główny Inspektorat Transportu Drogowego – przepisy i licencje

Firma transportowa – kompletny przewodnik po usługach, kosztach i wyborze partnera logistycznego

Rynek usług logistycznych i spedycyjnych (TSL) rośnie nieprzerwanie od ponad dekady. Rosnące wolumeny e-commerce, skracanie łańcuchów dostaw oraz presja na redukcję śladu węglowego sprawiają, że firma transportowa przestaje być „jedynie przewoźnikiem ciężarówek”. Staje się strategicznym partnerem biznesowym, który łączy kompetencje operacyjne, technologie IT oraz doradztwo prawno-celne. Ten artykuł – ponad dziesięć tysięcy znaków uporządkowanej wiedzy – omawia wszystkie kluczowe zagadnienia: definicję, zakres usług, rodzaje transportu, koszty, regulacje, KPI, najnowsze trendy i praktyczne kryteria wyboru wiarygodnego operatora.

Czym jest firma transportowa?

Definicja i ewolucja roli

W najprostszym ujęciu firma transportowa to podmiot gospodarczy świadczący odpłatne usługi przewozu ładunków lub osób. W praktyce – szczególnie po 2020 r. – zakres ten rozszerzył się o:

  • planowanie i optymalizację tras (Transport Management System / TMS),
  • konsolidację i de-konsolidację ładunków,
  • magazynowanie krótko- i długoterminowe,
  • obsługę celną i doradztwo podatkowe (procedury 42 00, 63 00),
  • raportowanie ESG (emisja CO₂/tonokm) oraz wdrożenie polityk zrównoważonego rozwoju.

Miejsce w łańcuchu dostaw

Nowoczesny operator transportowy łączy producenta, magazyn dystrybucyjny i odbiorcę końcowego. Odpowiada nie tylko za terminowość (OTD ≥ 95 %), lecz także za bezpieczeństwo ładunku, zgodność dokumentacji, minimalizację ryzyka i transparentność kosztów.

Zakres usług firmy transportowej

Transport drogowy krajowy i międzynarodowy

  • FTL (Full Truck Load) – ładunek zajmuje całą naczepę; opłacalne przy pierwszym wolumenie > 22 palet lub > 10 t.
  • LTL (Less Than Truck Load) – ładunek drobnicowy; konsolidacja poprawia koszt/kg nawet o 35 %.
  • Zabudowy: plandeka 13,6 m, mega 100 m³ (automotive), chłodnia (-25 ÷ +25 °C), izoterma, ADR kl. 2–9.

Transport morski (FCL / LCL)

  • FCL: kontenery 20’DC, 40’HC, 40’OT, 40’FR; koszt od 2 100 USD/40’HC z Szanghaju do Gdańska.
  • LCL: konsolidacja ≤ 10 m³; lead-time 35–45 dni.
  • Usługa „port – port” lub „door – door” z odprawą importową i dystrybucją ostatniej mili.

Transport lotniczy

Serwisy EXPRESS (NFO), STANDARD i ECONOMY. Spedycje hi-tech, pharma, fashion, pilne części MRO. Koszt 4–8 €/kg; lead-time 24–96 h. Obsługa DGR (Dangerous Goods) i temperatury kontrolowanej 2-8 °C.

Transport kolejowy i intermodalny

Nowy Jedwabny Szlak (Xi’an → Małaszewicze) w 14–18 dni, koszt ≈ 50 % frachtu lotniczego. Opcja intermodal: kontener płynie do Portu Koper, dalej koleją i FTL do odbiorcy – redukcja emisji CO₂ o 25 %.

Magazynowanie, fulfilment, VAS

  • Regały VNA 16 m: 11 500 miejsc paletowych.
  • Cross-docking < 24 h.
  • Usługi VAS: co-packing, kitting, etykietowanie, kontrola jakości, delayed differentiation (konfiguracja pod klienta po przyjeździe do magazynu).

Rodzaje transportu – przegląd i benchmarki

Rodzaj transportuŚredni lead-timeŚredni kosztGłówne zaletyTypowe branże
Drogowy1–5 dni w UE1,10–1,60 €/km FTLElastyczność, door-to-doorFMCG, automotive
Morski FCL30–45 dni z Azji0,02–0,05 €/kgNajniższy koszt jednostkowyretail, chemia
Lotniczy1–4 dni4–8 €/kgSzybkość, bezpieczeństwo high-valuehi-tech, pharma
Kolejowy14–18 dni0,15–0,25 €/kgBalans czasu i cenye-commerce, tekstylia
IntermodalnyzmiennyzmiennyNiższe CO₂, mniejsze ryzyko uszkodzeńAGD, DIY

Koszty i kalkulacje TCO

TCO (Total Cost of Ownership) = stawka frachtu + opłaty drogowe + cło + opłata manipulacyjna + przewoźny VAT + koszty ESG. Przy frachcie morskim FCL udział kosztu przewozu w cenie CIF to ok. 12 %, przy lotniczym nawet 58 %. Profesjonalna firma transportowa raportuje wszystkie składowe w użytkującym panelu klienta.

Regulacje prawne i dokumenty

  • CMR – odpowiedzialność przewoźnika 8,33 SDR/kg.
  • ADR – 9 klas towarów niebezpiecznych; dokumentacja: Karton + 2 kopie instrukcji.
  • SOLAS + VGM – obowiązkowe ważenie kontenera; brak wpisu = penalty 300 USD.
  • e-CMR – równoważność prawna od V 2022 r. w 32 krajach.
  • ICS2 (Import Control System 2) – zgłoszenia bezpieczeństwa w transporcie lotniczym do UE (od 06/2024).

Kluczowe KPI i dashboard raportowy

KPICelMetoda pomiaruNarzędzie
OTD (On-Time Delivery)≥ 95 %data POD – data planowanaTMS
DIFOT≥ 94 %delivery in full & on timeWMS + Power BI
Damage ratio≤ 0,2 %protokół szkodyQlikSense
Carbon intensity< 110 g CO₂/tonokmGLEC FrameworkEcoTransIT

Technologie i trendy 2025–2028

  1. AI route optimisation – redukcja pustego przebiegu o 12 %.
  2. Autonomiczne ciężarówki L4 – piloty w DE, NL; platooning obniża spalanie 11 %.
  3. Blockchain e-BL (electronic Bill of Lading) – czas obiegu dokumentów ↓ 85 %.
  4. Digital twin magazynów – symulacja ładowności i slotów ramp, throughput ↑ 23 %.
  5. Zielone korytarze TEN-T – LNG, HVO, pociągi H2 – deklaracja UE „Fit for 55”.

Jak wybrać firmę transportową?

  1. Doświadczenie ≥ 5 lat w branży i certyfikaty (ISO 9001, AEO, GDP).
  2. Zakres usług – transport + magazyn + celna + ESG.
  3. Technologia – TMS, WMS, e-CMR, portal klienta, API.
  4. Polisa OCP ≥ 300 000 EUR, OCS dla spedycji.
  5. SLA i KPI – OTD, time to book, difot.
  6. Opinie klientów – recenzje Google, case study.

Rozszerzone FAQ

Czy firma transportowa może zorganizować odprawę celną w Holandii z 0 % VAT?
Tak – procedura 42 00 pozwala rozliczyć VAT w kraju przeznaczenia, jeśli firma jest zarejestrowana jako podatnik unijny.

Jaka jest różnica między FTL a LTL w kontekście ubezpieczenia?
Przy FTL przewoźnik odpowiada za cały ładunek; przy LTL odpowiedzialność rozkłada się proporcjonalnie – warto wykupić Cargo All Risk.

Jak obliczyć emisję CO₂ dla trasy PL-DE?
EcoTransIT: ciągnik EURO 6 diesel → 63 g CO₂/tonokm * 680 km = 42,8 kg CO₂ dla ładunku 10 t.

Czy e-CMR jest akceptowany we wszystkich państwach UE?
Obecnie w 32 krajach, brak jeszcze implementacji w IT i GR (stan na Q3 2025).

Jak długo należy przechowywać dokumenty transportowe?
Minimum 5 lat (VAT – art. 112), praktyka branżowa – 6–10 lat.

Case study – redukcja TCO o 18 % dzięki intermodalowi

Klient: producent AGD (PL); wolumen: 2 500 FTL/rok.
Problem: wzrost stawek frachtu o 21 % y/y, OTD 82 %.
Rozwiązanie: przejście na kolej CN → PL + ostatnia mila FTL; wprowadzenie rozszerzonego cross-dockingu; konsolidacja LTL.
Wynik: OTD 97 %, TCO ↓ 18 %, emisja CO₂ ↓ 27 % w 12 miesięcy.

Słowniczek branżowy

TerminZnaczenie
ADRPrzewóz towarów niebezpiecznych
BAFBunker Adjustment Factor – dopłata paliwowa
CMRKonwencja o międzynarodowym transporcie drogowym
e-CMRElektroniczny list przewozowy
FTL / LTLPełny / częściowy ładunek drogowy
TMS / WMSSystem zarządzania transportem / magazynem
VGMVerified Gross Mass – zweryfikowana masa kontenera

Podsumowanie

Profesjonalna firma transportowa to partner integrujący flotę, magazyny, technologię IT, odprawy celne i raporty ESG. W warunkach rosnących kosztów, niedoboru kierowców i presji na redukcję emisji, kompetentny operator logistyczny pozwala obniżyć TCO, zwiększyć terminowość i zbudować przewagę konkurencyjną. Analizuj KPI, doświadczenie branżowe, zakres usług i poziom cyfryzacji – a transport przestanie być kosztem, a stanie się strategicznym aktywem Twojej firmy.

Pakiet mobilności UE

Czym jest planowanie transportu i jakie są jego etapy i procesy

Planowanie transportu to kluczowy element logistyki, który pozwala na efektywne zarządzanie przewozem towarów, redukcję kosztów i zapewnienie terminowości dostaw. W tym artykule wyjaśniamy, czym jest planowanie transportu, jakie są jego kluczowe etapy oraz jak wyglądają związane z nim procesy transportowe. Poznanie tych zagadnień pomoże firmom lepiej organizować swoje operacje i sprostać oczekiwaniom rynku.

Co to jest planowanie transportu?

Planowanie transportu to proces obejmujący organizację, koordynację i nadzór nad przemieszczaniem towarów z jednego miejsca do drugiego. Stanowi ono fundament logistyki, łącząc takie działania jak wybór środka transportu, optymalizacja trasy czy zarządzanie flotą. Jego celem jest zapewnienie, że towary dotrą na czas, przy minimalnych kosztach i w zgodzie z wymaganiami klienta.

Rola planowania transportu w logistyce jest nie do przecenienia – pozwala ono na optymalizację zasobów, redukcję wydatków na paliwo i eksploatację pojazdów oraz poprawę jakości usług. Dzięki dobrze zaplanowanemu procesowi transportowemu firmy mogą zwiększyć swoją konkurencyjność, sprostać rosnącym wymaganiom rynku i lepiej radzić sobie z wyzwaniami, takimi jak opóźnienia czy zmiany w harmonogramie.

Kluczowe etapy planowania transportu

Etapy planowania transportu to sekwencja działań, które razem tworzą spójny proces przewozowy. Każdy z nich odgrywa istotną rolę w zapewnieniu efektywności i płynności operacji.

Analiza potrzeb

Pierwszym krokiem w etapach procesu planowania jest analiza potrzeb. Na tym etapie w procesie określa się cele transportu, takie jak rodzaj i ilość ładunku, terminy dostawy oraz szczególne wymagania (np. transport chłodniczy). Precyzyjne zdefiniowanie tych elementów procesu transportowego pozwala dostosować strategię i zasoby do konkretnego zadania, co stanowi podstawę efektywnego planowania transportu.

Wybór środka transportu

Kolejnym etapem jest wybór środka transportu, który zależy od kilku kryteriów:

  • Koszt: transport drogowy jest ekonomiczny na krótkich trasach, a kolejowy czy morski na dłuższych.
  • Czas: transport lotniczy zapewnia szybkość, ale jest droższy.
  • Bezpieczeństwo: delikatne towary mogą wymagać specjalistycznych pojazdów.

W praktyce stosuje się różne modele transportowe, np. model sztafetowy (przekazywanie ładunku między środkami transportu) czy model wahadłowy (stałe kursy między punktami), co pozwala dostosować proces do specyfiki przewozu.

Optymalizacja trasy

Optymalizacja trasy polega na wyborze najefektywniejszej drogi przewozu. Uwzględnia się:

  • analizę kosztów (np. opłaty drogowe, paliwo),
  • czas przejazdu,
  • czynniki ekologiczne (redukcja emisji CO₂).

Popularnym podejściem jest model promienisty, gdzie towary rozprowadzane są z centralnego magazynu do wielu lokalizacji. Nowoczesne narzędzia wspierają ten etap, umożliwiając dynamiczną reakcję na zmienne warunki drogowe.

Organizacja i monitorowanie

Ostatnim z etapów procesu transportowego jest organizacja transportu i jego kontrola. Obejmuje to:

  • Zarządzanie flotą: przydzielanie pojazdów i kierowców.
  • Tworzenie harmonogramu procesu transportowego: ustalanie czasów załadunku i rozładunku.
  • Monitorowanie: śledzenie przewozu w czasie rzeczywistym dzięki systemom GPS.

Ten etap pozwala na szybkie reagowanie na wyzwania, takie jak opóźnienia, zapewniając płynność całego procesu transportowego.

Procesy i korzyści planowania transportu

Procesy transportowe dzielą się na kilka kategorii, z których każda pełni określoną funkcję w planowaniu transportu:

  • Procesy operacyjne: codzienne czynności organizacyjne procesu transportowego, np. przygotowanie dokumentów czy koordynacja załadunku.
  • Procesy taktyczne: średnioterminowe działania, jak dostosowanie floty do sezonowego zapotrzebowania.
  • Procesy strategiczne: długofalowe decyzje, np. inwestycje w technologie wspierające organizacja transportu.

Dobre planowanie transportu przynosi wymierne korzyści, takie jak:

  • Niższe koszty: dzięki optymalizacji tras i zasobów.
  • Lepsza obsługa klienta: terminowość i niezawodność dostaw.
  • Elastyczność: możliwość reagowania na nieprzewidziane sytuacje.
  • Ekologia: mniejszy wpływ na środowisko.

Tabela poniżej podsumowuje fazy procesu transportowego i ich korzyści:

Faza procesuGłówne działaniaKorzyści
Analiza potrzebOkreślenie celów i wymagańDopasowanie do potrzeb klienta
Wybór środka transportuDecyzja o modelu transportowymRedukcja kosztów i czasu
Optymalizacja trasyPlanowanie drogi przewozuEfektywność i ekologia
Organizacja i monitorowanieZarządzanie i kontrola realizacjiTerminowość i niezawodność

Podsumowanie

Planowanie transportu to wieloaspektowy proces, który obejmuje etapy planowania takie jak analiza potrzeb, wybór środka transportu, optymalizacja trasy oraz organizacja i monitorowanie. Te etapy procesu transportowego, wspierane przez odpowiednio dobrane procesy transportowe, pozwalają firmom osiągać wymierne korzyści – od niższych kosztów po lepszą obsługę klienta. Zrozumienie podstaw transportu i wdrażanie najlepszych praktyk w tym zakresie to klucz do sukcesu w logistyce. Zachęcamy do stosowania tych zasad w codziennej działalności transportowej, aby zwiększyć efektywność i konkurencyjność.

Rodzaje naczep i jak je wybrać

Źródło

Optymalizacja łańcucha dostaw – dobre praktyki i zasady

Łańcuch dostaw to pojęcie, które w ostatnich latach odmienia się przez wszystkie przypadki. Na czym ono dokładnie polega, jak wygląda optymalizacja procesów logistycznych w przykładowym łańcuchu, a także, dlaczego tak ważne jest sprawne zarządzanie dostawcami i zapasami? Na te pytania oraz na wiele innych, spróbujemy odpowiedzieć w niniejszym artykule.

Czym jest łańcuch dostaw? Na czym polega jego zrównoważony rozwój?

Uogólniając, łańcuch dostaw to zintegrowany system procesów logistycznych, które odpowiadają za sprawne i efektywne pozyskiwanie surowców, dóbr, produktów, a nawet w pewnym zakresie usług pomiędzy ich wytwórcą i odbiorcą. Celem tychże procesów jest zapewnienie efektywnego przepływu produktów, informacji i środków finansowych w sposób optymalizujący koszty i spełniający potrzeby klientów.

Dlaczego dobre praktyki w zarządzaniu logistyką oraz doskonalenie łańcucha dostaw są takie ważne?

Łańcuch dostaw, jak każdy inny proces, może podlegać pewnej optymalizacji i udoskonalaniu. Dzięki temu można eliminować zakłócenia w łańcuchu dostaw, a także reorganizować go w taki sposób, aby zwiększyć swoją przewagę na rynku i osiągnąć finalny sukces poprzez zrównoważony rozwój.

Jakie są rodzaje łańcuchów dostaw?

Omawiana przez nas optymalizacja zarządzania łańcuchem dostaw zależeć będzie przede wszystkim od jego rodzaju. W logistyce wyróżnia się:

  • wewnętrzny łańcuch dostaw – obejmuje on wszystkie procesy, które zachodzą w przedsiębiorstwie i są niezbędne do realizacji zamówienia zleconego przez klienta,
  • prosty łańcuch dostaw – to proces, który obejmuje przedsiębiorstwo, a także odbiorcę i dostawcę, którzy wraz z nim współtworzą pewne środowisko logistyczne,
  • rozszerzony łańcuch dostaw – obejmuje nie tylko przedsiębiorstwo wraz z dostawcą i odbiorcą, ale też o kontrahentów kolejnych rzędów (np. odbiorców jego odbiorców),
  • kompleksowy łańcuch dostaw – proces, którym jest łańcuch dostaw zintegrowany, łączy w sobie wymienione wyżej ogniwa, a także podmioty, które świadczą usługi poboczne, takie jak np. rozliczenia księgowe, dostawę rozwiązań teleinformatycznych itd.

Elementy zarządzania łańcuchem dostaw

Łańcuch dostaw, a w zasadzie zarządzanie nim, to proces, który składa się z wielu różnych, współistniejących ze sobą elementów. Oto najważniejsze z nich:

  1. Planowanie i prognozowanie – to czynność, która polega na ciągłym przewidywaniu popytu oraz stanu zasobów. Odpowiednie planowanie i prognozowanie przekłada się na optymalizację kosztów, gdyż pozwala ograniczyć wydatki związane z utrzymywaniem nadmiernych zapasów lub ich brakiem.
  2. Zarządzanie dostawcami to kolejny filar sprawnego i odpowiedzialnego kierowania łańcuchem dostaw. Podmiot zarządzający powinien wybierać ich z uwzględnieniem warunków umów, obowiązujących między nimi relacji, a także ich wydajności. Dzięki temu możemy łatwiej utrzymać ciągłość niezbędnych dostaw.
  3. Strategia zarządzania łańcuchem dostaw obejmuje również kwestie związane z produkcją, czyli przetwarzaniem surowców w produkty. Elastyczność w planowaniu uwzględnia nie tylko jej planowanie, ale też takie kwestie jak kontrola jakości, optymalizację towarzyszących jej procesów, a także zarządzanie zasobami ludzkimi.
  4. Kolejnym elementem zarządzania łańcuchem dostaw jest monitorowanie zapasów surowców, a także produktów (z uwzględnieniem półproduktów). Jest to bardzo ważna praktyka łańcucha dostaw, gdyż od niej zależy, czy dany podmiot będzie mógł efektywniej wykorzystywać swoje zapasy magazynowe.
  5. Ważnym elementem zarządzania łańcuchem dostaw jest logistyka, która uwzględnia m.in. zarządzanie dostępną flotą transportową, planowanie kanałów logistycznych, a także wybór optymalnych metod transportu, wraz z przejrzystą automatyzacją magazynów i zarządzanie centrami dystrybucji.
  6. Zarządzanie łańcuchem dostaw i optymalizacja logistyki nie mogą zachodzić bez realizacji zamówień, w tym również ich pakowania oraz wysyłki. Wszystkie procesy, które wchodzą w skład wysyłki, muszą być ze sobą odpowiednio zgrane, podobnie zresztą jak realizujące je zespoły pracowników.
  7. Współpraca z klientami i kontrahentami to kolejny czynnik, który jest niezbędny, aby zarządzanie zapasami było jeszcze efektywniejsze. Inteligentny łańcuch dostaw powinien uwzględniać również interakcję z innymi osobami, dzięki którym łatwiej zrozumieć ich potrzeby i oczekiwania, co może prowadzić do powtarzalności zakupów.

Skuteczne zarządzanie łańcuchem dostaw nie byłoby możliwe, gdyby nie wydajne narzędzia teleinformatyczne. To dzięki nim możliwa jest integracja danych, automatyzacja procesów, a także zarządzanie produkcją. Mamy tu na myśli przede wszystkim takie rozwiązania, jak np. programy ERP lub WMS, dzięki którym możliwa jest kompleksowa analiza łańcucha dostaw.

Zasady zarządzania łańcuchem dostaw a logistyka

Skuteczne zarządzanie łańcuchem dostaw zależy tak naprawdę od wielu różnych czynników, które razem mają wpływ na jego zachowanie i optymalizację, a co za tym idzie – na efektywne funkcjonowanie przedsiębiorstwa.

  1. Klient – logistyka łańcucha dostaw skupia się właśnie na nim, gdyż służy spełnieniu wszystkich jego potrzeb. Często zakłócenia w łańcuchu dostaw wynikają z niewłaściwego zrozumienia tego, jakie ma on oczekiwania względem dostawców, a także – w przypadku przedsiębiorstw – jakie są jego możliwości przerobowe.
  2. Efektywność kosztowa – to ona ma przede wszystkim wpływ na kształtowanie nowoczesnego łańcucha dostaw. Celem jest tutaj ograniczenie zbędnych wydatków ponoszonych w trakcie dostarczania konkretnych dóbr. Aspekt ten odnosi się zarówno do pozyskiwania surowców, jak i wytwarzania oraz dystrybucji towarów.
  3. Na efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw wpływ ma również wygoda, czyli łatwość pozyskiwania produktów lub surowców. Na komfort łańcucha wpływ ma szereg czynników, w tym tempo dostaw, dostępność wybranych produktów oraz prostotę pozyskiwania interesujących nas zasobów.
  4. Sprawna komunikacja to aspekt, dzięki któremu optymalizacja kosztów łańcucha dostaw i jego płynności nie byłaby możliwa. W zasadzie każda strategia zarządzania łańcuchem dostaw obejmuje porozumiewanie się pomiędzy partnerami logistycznymi w taki sposób, aby móc wypracowywać konkretne działania.
  5. Kolejny, kluczowy aspekt, od którego zależy ciągłość dostaw jest koordynacja działań podejmowanych przez firmę, ale też jej odbiorców, dostawców, klientów i kontrahentów. Chodzi tu przede wszystkim o synchronizację planowania produkcji, ale też o monitorowanie zapasów i zwiększenie płynności rotacji zasobów.
  6. Płynność łańcucha dostaw przedsiębiorstwa zależy również od wzorowej współpracy między wszystkimi jego uczestnikami. Najbardziej wydajne łańcuchy dostaw to te, w których dostawcy i odbiorcy umieją komunikować się ze sobą w taki sposób, aby skrócić czas dostawy, sprawnie zarządzać zasobami, a także zwiększyć sprzedaż.
  7. Ciągłość to kolejna zasada zarządzania łańcuchem dostaw. To od niej zależy, czy łańcuch dostaw pracuje (funkcjonuje) w nieprzerwany sposób i mimo potencjalnych zakłóceń. Kluczową kwestią w zarządzaniu procesem jest to, aby nawet w sytuacjach kryzysowych zapewniał on możliwość przywracania pełnej operacyjności.

Lista dobrych praktyk w optymalizacji łańcucha dostaw

Dobre praktyki łańcucha dostaw pozwalają zoptymalizować dostawy, obniżyć ich koszty, a także zwiększyć rentowność przedsiębiorstwa. Jeśli chcemy uzyskać naprawdę wydajne łańcuchy dostaw, pamiętajmy o tym, aby:

  • kontrolować przepływy wewnątrz łańcucha – jest to kluczowy element łańcucha dostaw,
  • pozyskać jak najwięcej informacji na temat tego, jak działa Twój logistyczny łańcuch dostaw,
  • usprawnić transport i zapewnić skuteczne monitorowanie zapasów,
  • wprowadzać nowatorskie rozwiązania (np. cyfrowy łańcuch dostaw),
  • działać tak, aby zrównoważenie kosztów i efektywności było Twoim priorytetem,
  • wdrażać rygorystyczną politykę zakupową (z zachowaniem zdrowego rozsądku),
  • usprawnić zrównoważone zarządzanie łańcuchem poprzez użycie wskaźników wydajności,
  • zapewnić przejrzystość łańcucha dostaw dla wszystkich jego uczestników.

Poprawna transformacja łańcucha dostaw zależy również od jego dywersyfikacji. Odgrywa ona istotną rolę niezależnie od tego, czy wykorzystujemy lokalny, czy też globalny łańcuch dostaw.

Narzędzia przydatne w zarządzaniu łańcuchem dostaw – nowoczesne systemy informatyczne

Efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw nie byłoby możliwe, gdyby nie narzędzia informatyczne wykorzystywane w logistyce. Należą do nich m.in. takie rozwiązania, jak:

  • systemy ERP, których zadaniem jest integracja różnych funkcji, w tym sprzedaży, zasobów ludzkich, a także logistyki,
  • systemy WMS, które służą do zarządzania zapasami magazynowymi uwzględniając przyjęcie do magazynu, składowanie, kompletację, pakowanie oraz wysyłkę,
  • systemy TMS (Transport Management System), dzięki którym możliwe jest efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw w ramach transportu poprzez planowanie i realizację usług przewozowych
  • systemy CRM, które służą do obsługi relacji z klientami, a także wykorzystywane są w kontekście działań sprzedażowych i marketingowych,
  • systemy SRM, dzięki którym można łatwiej zarządzać relacjami z dostawcami, dzięki czemu zyskuje nie tylko firma, ale też partnerzy łańcucha dostaw,
  • systemy APS, dzięki którym można planować harmonogram produkcji.

Dzięki powyższym rozwiązaniom zarządzanie relacjami z klientami i dostawcami jest znacznie łatwiejsze. Skuteczność tychże narzędzi wynika również z tego, że dotyczą one różnych aspektów łańcucha dostaw. W praktyce oznacza to, że można je zaimplementować niezależnie od formy łańcucha dostaw (np. łańcuch dostaw żywności, transport chłodniczy lub współpraca z hurtowniami farmaceutycznymi). Nie można również zapominać, że programy też oferują również określone zasady kontroli dostępu, a także korzystają z rozwiązań IoT (Internet od Things) i Big Data

Dobrze zorganizowany łańcuch dostaw to dla Ciebie priorytet? Z ASL optymalizacja procesów będzie jeszcze łatwiejsza

Jeśli Twoja analiza łańcucha dostaw nie przyniosła pożądanych rezultatów, a logistyka wymaga dopracowania, to koniecznie skontaktuj się z ASL. Zapewnimy Ci bezpieczeństwo, ułatwimy zarządzanie łańcuchem, a także pomożmy Ci znaleźć kluczowy element, który ma dla Twojej firmy najważniejsze znaczenie. W naszej pracy wykorzystujemy kompleksową analizę danych oraz wieloletnie doświadczenie, dzięki którym dopasowanie łańcucha dostaw do Twoich potrzeb będzie optymalne.

Postaw na zrównoważony rozwój i współpracę z najlepszymi oraz miej pełną kontrolę nad łańcuchem dostaw w Twojej firmie.

Wg danych CSCMP, właściwa optymalizacja może ograniczyć koszty logistyczne nawet o kilkanaście procent

Planowanie transportu – etapy i procesy

Rodzaje transportu w logistyce

Transport towarów to zjawisko, które należy rozpatrywać całościowo. Gdyby nie transport drogowy, kolejowy, powietrzny lub morski nowoczesna logistyka nie istniałaby i nie byłby możliwy szybki i bezprecedensowy rozwój wielu przedsiębiorstw. W poniższym artykule nie tylko sprowadzimy transport do przewozu towarów, ale też opiszemy jego rodzaje i podamy konkretne przykłady wykorzystywane w każdej gałęzi transportu. Zapraszamy do lektury!

Co to jest właściwie transport?

Transport to usługa polegająca na przewozie towarów z punktu A do punktu B. Aby mogła ona zaistnieć, konieczne jest zapotrzebowanie, czyli popyt oraz dostęp do towaru, czyli jego podaż. Gdy już obydwa te czynniki zaistnieją, możemy przewieźć towar w wybrane miejsce, wykorzystując do tego celu:

  • transport powietrzny,
  • transport drogowy,
  • transport wodny,
  • transport kolejowy itd.

O ile idea transportu, jako narzędzia służącego zaspokajaniu potrzeb, jest dobrze wszystkim znana, o tyle nie wszyscy zdają sobie sprawę, jak bardzo rozbudowanym mechanizmem jest realizacja przewozu towarów na określoną odległość.

Transport drogowy

Transport drogowy jest jedną z najbardziej uniwersalnych, a zarazem elastycznych form przewozu ładunków. Wykorzystuje się do tego celu samochody ciężarowe, dostawcze, a także ciągniki siodłowe. Transport ten realizowany jest za pośrednictwem sieci drogowej. W ten sposób można przewozić różne rodzaje ładunków, począwszy od drobnicowych, aż po towary masowe.

Rodzaje transportu drogowego

  1. Transport krajowy – polega na przewozie ładunków na terenie rodzimego państwa (zwykle na krótkie oraz średnie dystanse). Zdecydowana większość ładunków przewożonych w ramach transportu krajowego dociera do odbiorcy dzięki pojazdom samochodowym.
  2. Transport międzynarodowy – ma miejsce wówczas, gdy towar przewożony jest pomiędzy określonymi krajami. Wymaga on specjalnych zezwoleń i uprawnień.
  3. Transport dalekobieżny – polega na przemieszczeniu ładunków pomiędzy miastami lub regionami, do czego wykorzystuje się głównie pojazdy ciężarowe.
  4. Transport lokalny – to transport drogowy towarów, który jest realizowany na niewielkie odległości, np. w obrębie miasta lub aglomeracji.

Przykłady typów ładunków w transporcie drogowym

W transporcie drogowym przewozu się najczęściej ładunki sypkie, maszyny przemysłowe, ładunki paletowe, towary niebezpieczne, a także paliwa i żywność. Sieć drogowa jest również wykorzystywana do przewozu drobnic, surowców, paliw kopalnych i wielu innych niezbędnych artykułów.

Transport kolejowy

Kolejowy transport towarów odbywa się za pośrednictwem sieci kolejowej, po której kursują pociągi osobowe różnych kategorii, a także składy towarowe. Przewóz kolejowy osób i towarów odbywa się z wykorzystaniem trakcji spalinowej oraz elektrycznej. Usługa ta realizowana jest z wykorzystaniem sieci stacji, bocznic, posterunków odgałęźnych i mijanek.

Rodzaje transportu kolejowego

Transport kolejowy dzielimy na:

  • transport osobowy w różnych kategoriach (np. pociągami lokalnymi lub dalekobieżnymi),
  • transport towarowy, w ramach którego transportuje się konkretne surowce, a także kontenery.

Kolejowy transport lądowy można również dzielić pod względem pokonywanych odległości. Zgodnie z tym kryterium wyróżniamy:

  • transport lokalny – w obrębie miasta, regionu lub województwa,
  • transport dalekobieżny – w ramach połączeń międzymiastowych,
  • transport międzynarodowy.

Przykłady typów ładunków w transporcie kolejowym

Pociągi towarowe przewożą materiały sypkie, surowce kopalne (np. węgiel, miał), kontenery (transport intermodalny), pojazdy i części samochodowe, a także ładunki drobnicowe i wiele innych rodzajów towarów. Kolejowy transport konwencjonalny sprawdza się zwłaszcza wtedy, gdy zachodzi potrzeba przewozu dużej ilości ładunku (pojedynczy skład to nawet 2 – 3 tysiące ton towaru) na średnie i duże odległości.

Transport morski

Transport morski to rodzaju usługi, której celem jest przewiezienie określonego ładunku z wykorzystaniem różnych torów wodnych. W transporcie towarów drogą morską wykorzystuje się różnego rodzaju statki o określonej wyporności, których kształt, pojemność i infrastruktura są dostosowane do przewozu określonych artykułów i surowców.

Rodzaje transportu morskiego

Przewóz towarów drogą morską to forma transportu, którą możemy podzielić na:

  • transport oceaniczny, który realizowany jest na najdłuższych dystansach, często pomiędzy portami znajdującymi się na różnych kontynentach,
  • transport morski, który odbywa się na krótszych dystansach, jak sama nazwa wskazuje w obrębie mórz,
  • transport śródlądowy, który wykorzystuje do przewozu towarów infrastrukturę rzeczną.

Przykłady typów ładunków w transporcie i statków

Transport towarów drogą morską wykorzystuje różne rodzaje statków, w tym kontenerowce, masowce, gazowce i frachtowce. Służą one do przewozu towarów masowych, takich jak np. rud metali, paliw kopalnych, pojazdów itd. Drogą morską można również przewieźć kontenery, ładunki drobnicowe i… praktycznie wszystko. Transport morski należy do najtańszych środków transportowych, dlatego jest uniwersalny i wykorzystywany w wielu różnych branżach.

Transport lotniczy

Transport powietrzny dzielimy na przewozy osobowe i towarowe. Samoloty zapewniają wysokie bezpieczeństwo transportu ładunków i co najważniejsze – pozwalają na realizację usług transportowych od lotniska do lotniska, bez konieczności korzystania z transportu kombinowanego.

Transport lotniczy sprawdza się zwłaszcza wtedy, gdy:

  • koszty transportu są kwestią drugorzędną,
  • ryzyko i bezpieczeństwo ładunku to priorytet,
  • klient oczekuje szybkiej dostawy nawet wówczas, gdy dystans i trasa do pokonania liczone są w tysiącach kilometrów.

Do zalet transportu lotniczego należy również zaliczyć to, że przewożone towary nie wymagają długotrwałego przechowywania w magazynie. Jest to dużym atutem, zwłaszcza jeśli istnieje potrzeba przewiezienia ładunku który łatwo się psuje.

Przykłady typów ładunków w transporcie lotniczym

Transport powietrzny może być wykorzystany do przewozu wielu różnych towarów. Najczęściej drogą tą transportuje się leki i żywność, ale często też różne pojazdy i ciężką machinerię i inne ładunki, które muszą być przewiezione szybko i bezpiecznie na dystansach w skali globalnej.

Pozostałe rodzaje transportu towarów – transport multimodalny i intermodalny

Transport multimodalny

Transport multimodalny polega na integracji różnych rodzajów transportu, dzięki czemu łatwiej zwiększyć efektywność i elastyczność dostaw. Istotą transportu multimodalnego jest to, że towar przemieszcza się w jednym lub w większej liczbie jednolitych opakowań od punktu dostarczenia do punktu odbioru. Transport multimodalny przekłada się na niskie koszty transportu, efektywny łańcuch dostaw i jest polecany również w przypadku tych ładunków, w których szczególną rolę odgrywa priorytet czasowy.

Transport intermodalny

Transport intermodalny, zwany też kombinowanym, jest rozwiązaniem logistycznym, w którym ładunek jest przewożony za pomocą minimum dwóch różnych rodzajów transportu. Chcąc przewieźć np. kontener, w którym znajdują się produkty rolnicze, można wykorzystać do tego celu transport drogowy (z punktu nadania do portu), transport morski (drogą przez morze lub ocean), a następnie transport drogowy – aż do punktu odbioru. Koncepcja łańcucha dostaw, w którym wykorzystuje się transport intermodalny, pozwala uprościć regulacje i procedury podczas przeładunku towarów.

Wybór środka transportu

Jak widać, poszczególne rodzaje środków transportu mają swoje mocne oraz słabsze strony. Łączy je jedno – możliwość wplecenia ich w jeden proces przewozowy w ramach transportu multimodalnego lub intermodalnego (kombinowanego)

Planowanie transportu – etapy i procesy

informacje o polityce transportowej i rodzajach transportu w UE